Ο φόβος είναι το πιο καθηλωτικό συναίσθημα. Μας ακινητοποιεί.
Ο θυμός και η λύπη μπορούν να γίνουν δημιουργικά.
Πολλοί δημιουργούν όντας λυπημένοι ή οργισμένοι.
Λίγοι θα το κάνουν υπό το καθεστώς φόβου – και δεν θα το κάνουν καλά.
Μόνο αφού ξεπεράσουμε τους φόβους μας μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι ουσιαστικό και ειλικρινές, εκμεταλλευόμενοι όλο το δυναμικό μας.
Αν θέλετε να εκφραστείτε δημιουργικά και δεν το κάνετε ή το κάνετε πολύ δειλά και συγκρατημένα, πιθανότατα κάποιοι φόβοι σας σταματούν.
Είναι εκείνοι οι φόβοι που αντιμετωπίσαμε οι περισσότεροι στο ξεκίνημά μας και ξεπερνιούνται σιγά-σιγά όσο αποκτούμε περισσότερη εμπειρία, θάρρος ή και θράσος.
Οι φόβοι που μπλοκάρουν το ξεκίνημά σας
Ο φόβος της αποτυχίας
Αν αναβάλλετε συνεχώς το ξεκίνημα μιας νέας δουλειάς ή μιας νέας καριέρας, είναι επειδή φοβάστε μην αποτύχετε.
Πολλοί δεν ξεκινούν ποτέ κάτι που θα ήθελαν, επειδή τρέμουν μην αποτύχουν.
Όμως, το πώς αντιλαμβανόμαστε την αποτυχία είναι πολύ σχετικό.
Η αποτυχία είναι σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της δημιουργικής διαδικασίας. Αλλίμονο αν δεν απορρίπταμε, πρώτα εμείς οι ίδιοι, τις πρώτες, αποτυχημένες μας απόπειρες.
Δεν υπάρχει κανένας επαγγελματίας που δεν έχει νιώσει την απόρριψη της δουλειάς του από κάποιον πελάτη.
Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι αποτύχαμε καθολικά.
Συχνά μάλιστα, κάνουμε το λάθος να εκλαμβάνουμε ως απόρριψη την εποικοδομητική κριτική.
Προσωπικά με βοηθά πολύ η ανατροφοδότηση των πελατών μου. Συνήθως αν κάτι δεν τους αρέσει, δεν αρέσει και σ’ εμένα ακόμη.
Η γνώμη τους με βοηθά και μου δίνει κατευθύνσεις, παρά με μπλοκάρει.
Εξάλλου, πάντα αντιμετωπίζω τους πελάτες μου ως συνεργάτες και ποτέ ως αντιπάλους. Δουλεύουμε μαζί για το καλύτερο αποτέλεσμα.
Ομολογώ ότι όσο ήμουν νεότερη και πιο άπειρη, ενοχλούμουν γιατί ένιωθα περισσότερο ανασφαλής και λιγότερο επαρκής από τώρα.
Μέσα από τις αποτυχίες και τα λάθη μας όμως μαθαίνουμε κι εξελισσόμαστε, μέσα από την απόρριψη βελτιωνόμαστε.
Πολλοί δημιουργοί αισθάνονται ντροπή ή φτάνουν να απορρίπτουν εντελώς τα πρώιμα έργα τους. Όχι γιατί απαραίτητα είναι τόσο κακά, αλλά γιατί οι ίδιοι έχουν εξελιχθεί.
Μερικές φορές η αδιαφορία είναι πιο σκληρή από μια σκληρή κριτική.
Το γεγονός ότι κανένας δεν έδωσε σημασία στο έργο μας είναι περισσότερο αποκαρδιωτικό από την αποδοκιμασία.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που αυτό που κάνουμε περνάει αδιάφορο.
Μπορεί να μην ενδιαφέρει τον περίγυρό μας, μπορεί να μην το καταλαβαίνουν ή να είναι μπροστά από την εποχή του, μπορεί να μην το προωθούμε αρκετά ώστε να γίνει γνωστό, μπορεί να είναι πολύ καλό και να προκαλεί το φθόνο.
Μπορεί βέβαια τελικά να είναι μέτριο ή αδιάφορο.
Και σ’ αυτή την περίπτωση, τίποτα και κανείς δεν μας εμποδίζει να δουλέψουμε ώστε να γίνουμε καλύτεροι.
Ο μόνος τρόπος να μην αποτύχετε ποτέ είναι να μην ξεκινήσετε καθόλου!
Ο φόβος της έκθεσης
Μάλλον ο πιο συχνός φόβος που κρατάει τα γραπτά και τις φωτογραφίες σας κλειδωμένα στο συρτάρι σας (ή πλέον στον σκληρό σας δίσκο) ή τις εικαστικές σας δημιουργίες καταχωνιασμένες στην αποθήκη σας.
Ακόμη κι αν αρχίσετε δειλά-δειλά να δείχνετε τη δουλειά σας και σε άλλους, πιθανόν ο φόβος της έκθεσης σας κρατάει από το να απελευθερωθείτε και να εκφραστείτε ελεύθερα.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει μαγική συνταγή.
Ξεκινάτε να “εκτίθεστε” και σταδιακά το συνηθίζετε.
Αν υπάρξει ενθάρρυνση και θετική ανταπόκριση στην αρχή, γίνεται ευκολότερο.
Μπορείτε να ξεκινήσετε πιο ανώδυνα.
Βρείτε τι σας βοηθά περισσότερο και σας κάνει να αισθάνεστε πιο άνετα.
Προσωπικά παρατήρησα ότι αρχικά μου ήταν πιο εύκολο να γράψω για πιο προσωπικά θέματα στα αγγλικά.
(Ένα από τα άρθρα που δημοσίευσα αρχικά στο αμερικάνικο blog Millo και κατόπιν εδώ : The unexpectedly positive impact psychotherapy had on my career.)
Το να γράφω σε μια ξένη γλώσσα και να απευθύνομαι σε κοινό που δεν με γνωρίζει προσωπικά, μέσω διαδικτύου, με απελευθέρωνε. Μετά συνήθισα!
Βεβαίως για κάποιους μπορεί να ισχύει το αντίθετο.
Ο φόβος της έκθεσης είναι πιο ισχυρός σε αμιγώς καλλιτεχνικά επαγγέλματα, όπως του λογοτέχνη ή του ζωγράφου.
Σε αρχιτέκτονες ή γραφίστες ο φόβος της έκθεσης δεν είναι τόσο έντονος, γιατί ‘κρύβονται’ πίσω από πιο τεχνικά θέματα και δεν εκφράζονται τόσο άμεσα μέσα από τα έργα τους, όσο άλλοι δημιουργοί.
Σε αυτούς ο επόμενος φόβος είναι πιο έντονος.
Αυτός που δε φοβάται τίποτα δεν έχει καθόλου φαντασία.
Erich Kaestner
Ο φόβος της ανεπάρκειας
Ενώ ο φόβος της έκθεσης έχει να κάνει περισσότερο με τον εσωτερικό μας κόσμο και την ανταπόκριση που θα έχουν τα συναισθήματα και οι ιδέες μας, ο φόβος της ανεπάρκειας έχει να κάνει με τις δεξιότητες και τις τεχνικές μας ικανότητες.
Κρινόμαστε για την επάρκειά μας ως αρχιτέκτονες, διακοσμητές, web designers, φωτογράφοι ή εικονογράφοι.
Για κάποιους επαγγελματίες ο πελάτης είναι εκείνος που θα κρίνει τη δουλειά τους, για άλλους το ευρύ κοινό.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, είναι λίγες οι φορές που θα αισθάνεστε απόλυτα σίγουροι για τις ικανότητές σας. Εκτός αν ακολουθήσετε την σίγουρη οδό: έμαθα κάτι και το κάνω με κλειστά μάτια.
Αν όμως δεν αρκείστε στη μετριότητα και τη στασιμότητα, αν θέλετε κάθε φορά να κάνετε ένα βήμα παραπέρα, αν επιζητάτε τις προκλήσεις, τότε πάντα θα ξεκινάτε με μια μικρή αμφιβολία για το πόσο καλά θα τα καταφέρετε.
Και σ’ αυτή την περίπτωση, όσο περισσότερο δουλεύετε, τόσο περισσότερη εμπειρία και αυτοπεποίθηση αποκτάτε.
Όταν έχετε ήδη λύσει προβλήματα που αρχικά σας άγχωναν κι έχετε ξεπεράσει τους φόβους σας ήδη αρκετές φορές, αυτομάτως έχετε περισσότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό σας ότι θα τα καταφέρετε και την επόμενη φορά.
Από ένα σημείο κι έπειτα αντιλαμβάνεστε ότι το αρχικό άγχος πριν από ένα νέο εγχείρημα αποτελεί κομμάτι της δημιουργικής διαδικασίας.
Πιθανόν μάλιστα ν’ αρχίσετε να επιζητάτε συνεχώς νέες προκλήσεις που θα σας κρατούν σε εγρήγορση και θα σας γεμίζουν ενθουσιασμό.
Πάντα πριν από κάθετι νέο και δύσκολο που αναλαμβάνω οικειοθελώς με πιάνει άγχος αν θα τα καταφέρω. Πολλές φορές αναρωτιέμαι γιατί δεν καθόμουν στ’ αυγά μου και ξεβολεύτηκα.
Κατά βάθος όμως ξέρω ότι αυτός είναι ο βασικός λόγος που εξελίσσομαι καθημερινά και που είμαι περήφανη για όσα έχω πετύχει.
Πλέον δε με φοβίζει σχεδόν τίποτα, ίσα-ίσα, με εξιτάρει το ότι βάζω υψηλούς στόχους, τους κυνηγώ και τελικά η επιτυχία έρχεται πιο εύκολα απ’ ό,τι φανταζόμουν!
Επειδή συνήθισα να το κάνω!
Ο φόβος της διάψευσης των προσδοκιών
Έχω γνωρίσει ανθρώπους που έχουν μεγάλες φιλοδοξίες πριν ακόμη ξεκινήσουν.
Συχνά το περιβάλλον που μεγάλωσαν έχει μεγάλες προσδοκίες από αυτούς.
Μπορεί να τους έχουν φουσκώσει τα μυαλά ότι έχουν μεγάλο ταλέντο στο σχέδιο, τη ζωγραφική ή το γράψιμο και στην πορεία απογοητεύονται, όταν ανακαλύπτουν ότι υπάρχουν πολύ πιο ταλαντούχοι από αυτούς.
Τότε τα παρατάνε.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πολύ ανυπόμονοι, περιμένουν ότι η επιτυχία θα έρθει πολύ σύντομα.
Λίγοι τονίζουν πόσο χρόνο και κόπο χρειάστηκαν για να φτάσουν στην κορυφή – ή εμείς δεν το προσέχουμε!
Παρόλο που το πείσμα και η επιμονή είναι απαραίτητα έτσι ώστε να μην καταθέτουμε τα όπλα στην πρώτη δυσκολία, εξίσου σοφό είναι να μην κυνηγάμε ανέφικτους στόχους, σπαταλώντας πολύτιμο χρόνο και ενέργεια.
Αν είστε σχεδόν τυφλοί θα δυσκολευτείτε να γίνετε αρχιτέκτονες ή ζωγράφοι.
Αν είστε παράφωνοι μάλλον δεν θα τα καταφέρετε εύκολα στο τραγούδι.
Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αποκαρδιώνεστε και να ξεχάσετε τα όνειρά σας.
Ίσως πρέπει να διοχετεύσετε την δημιουργική σας διάθεση κάπου αλλού. Εξάλλου, αν έχετε πράγματι καλλιτεχνική φύση, σίγουρα θα τα καταφέρνετε καλά σε διάφορους τομείς.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί καλλιτέχνες και δημιουργοί διακρίνονται σε παραπάνω από έναν τομέα ή τέχνες.
Έχω κάνει πολλές αλλαγές στην καριέρα μου, έχω δοκιμάσει καινούργια πράγματα κι έχω λάβει δραστικές αποφάσεις όταν έβλεπα ότι κάτι δεν με ελκύει πλέον ή δεν αποδίδει. Και χαίρομαι γι’ αυτό.
Ένα από αυτά είναι αυτό το blog και η συμβουλευτική καριέρας, που δεν έχουν σχέση με την αρχιτεκτονική που έχω σπουδάσει και ασκώ ακόμη.
Έχω μεγάλη εμπειρία στη διδασκαλία, αφού για αρκετά χρόνια δίδασκα αρχιτεκτονικό σχέδιο σε υποψήφιους αρχιτεκτονικής και CAD σε φοιτητές και επαγγελματίες αρχιτέκτονες και διακοσμητές.
Θυμάμαι πολλές περιπτώσεις ατόμων που δεν τα κατάφερναν, αλλά δεν μπορώ να ξεχάσω σχεδόν ‘τυφλή’ μαθήτρια, με σοβαρά προβλήματα όρασης από την γέννησή της.
Φορούσε φακούς επαφής και γυαλιά ταυτόχρονα, ενώ είχε ήδη εγχειριστεί στα μάτια σε μικρή ηλικία, όπως έμαθα από τους γονείς της.
Παρατήρησα ότι δεν έβλεπε να τραβήξει ούτε μια γραμμή και την αποτρέψαμε να συνεχίσει.
Όχι μόνο δεν θα κατάφερνε να μάθει να σχεδιάζει και να περάσει τις εξετάσεις, αλλά θα επιδείνωνε δραματικά την όρασή της.
Απογοητεύτηκε, λέγοντας ότι η αρχιτεκτονική είναι το μόνο που θέλει!
Δεν ξέρω τι έκανε στη συνέχεια, αλλά αυτή είναι μια λάθος αντιμετώπιση.
Είναι κρίμα να παλεύουμε για κάτι που θα μας δυσκολέψει αφάνταστα και θα μας βλάψει μακροπρόθεσμα.
Υπάρχουν πάντα εναλλακτικές σε οτιδήποτε θεωρούμε ότι είναι το όνειρό μας, πολύ πιο συμβατές με αυτό που είμαστε και θα μπορέσουμε να κάνουμε καλά.
Είναι θέμα απόφασης να ξεπεράσετε τους φόβους σας
Εφόσον λοιπόν έχετε ξεπεράσει το στάδιο ‘δημιουργώ μόνο για τον εαυτό μου’ και αποφασίζετε να δείξετε τη δουλειά σας, είστε αναπόφευκτα εκτεθειμένοι στην κριτική και στα λάθη.
Χρειάζεται τόλμη και θάρρος για να δημιουργήσουμε κάτι και να το εκθέσουμε.
Όμως είναι κάτι που μας απελευθερώνει και μας ανταμείβει πολλαπλά.
Ίσως βοηθά να γνωρίζετε ότι δεν είστε οι μοναδικοί που αισθάνεστε έτσι. Κάποιοι φοβόταν περισσότερο από σας, απλώς τόλμησαν να κάνουν το πρώτο βήμα.
Έπειτα ακολούθησαν κι άλλα, δυσκολότερα και πιο απαιτητικά.
Μέχρι που τίποτα δεν φαντάζει ακατόρθωτο!
Αξίζει τελικά να σας ακινητοποιούν οι φόβοι σας, στερώντας σας μια συναρπαστική ζωή;
Μάνια Μαυρίδου
Μάιος 2019
υ.γ. Αν χρειάζεστε βοήθεια για να ξεμπλοκάρετε, να χειριστείτε δύσκολες καταστάσεις και να νιώσετε πιο σίγουροι, η συμβουλευτική καριέρας μπορεί να σας την προσφέρει.
Μπορείτε να μοιραστείτε το άρθρο εφόσον σας άρεσε και πιστεύετε ότι θα βοηθήσει κι άλλους, κάνοντας κλικ στα εικονίδια.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αντιγραφή και οποιαδήποτε χρήση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά του περιεχομένου της ιστοσελίδας (ακόμα και με αναφορά της πηγής με ενεργό σύνδεσμο) χωρίς έγγραφη άδεια.
Νόμος πνευματικής ιδιοκτησίας 2121/1993.
0 σχόλια