Ποιος είναι ο πιο διαδεδομένος μύθος για το creative freelancing;
Αν είσαι ένας ικανός ή ταλαντούχος επαγγελματίας: διακοσμητής, φωτογράφος, γραφίστας, εικονογράφος, αρχιτέκτονας, κειμενογράφος, τότε αυτομάτως θα είσαι περιζήτητος.
Αυτό συμβαίνει αν το επάγγελμά σας είναι σπάνιο και δυσεύρετο, οπότε αναγκαστικά κάποιοι θα απευθύνονται σε σας.
Σε ένα άκρως ανταγωνιστικό επαγγελματικό περιβάλλον ωστόσο, χρειάζονται πολλά περισσότερα για να εξασφαλίσετε συνεχή ροή ποιοτικών πελατών.
Γιατί κακά τα ψέματα, αν η πλειοψηφία των πελατών σας όχι απλώς δεν σας συστήνει, αλλά μιλά άσχημα σε άλλους για την εμπειρία που είχε μαζί σας, τότε έχετε αποτύχει επαγγελματικά.
Θα πασχίζετε μονίμως να αποκτήσετε νέους πελάτες, σε μια μικρή και ανταγωνιστική αγορά, όταν είναι πολύ πιο συμφέρον να εργάζεστε για τους ίδιους, καλούς πελάτες (και για φίλους και γνωστούς τους).
Επιτυχημένος επαγγελματίας είναι εκείνος που έχει πιστούς πελάτες, που τον εμπιστεύονται, τον εκτιμούν και τον συστήνουν.
Μία προσωπική εμπειρία απαράδεκτου επαγγελματία
Πριν από μερικούς μήνες επισκέφτηκα ένα κατάστημα για να παραγγείλω τρία γυάλινα ράφια για έναν πελάτη. Επέλεξα τη συγκεκριμένη επιχείρηση μόνο επειδή βόλευε στο δρομολόγιό μου, από το γραφείο μου προς το κέντρο της πόλης.
Με υποδέχεται ένας αντιπαθής, εξυπνάκιας – ο ιδιοκτήτης. Ξεκινάει, πριν καλά-καλά του πω τι θέλω να παραπονιέται για τους πελάτες του, που τον σέρνουν για ένα τζαμάκι στα σπίτια τους και απαιτούν να μην πληρώσουν την επίσκεψη.
Αφού του εξηγώ τι θέλω και του δίνω το πατρόν που έχω φτιάξει, αναρωτιέται πώς δεν έχουμε συνεργαστεί ως τώρα, αφού είμαι της δουλειάς. Είναι βέβαιος ότι τώρα θα συνεργαστούμε.
Εγώ ήδη ξέρω ότι δεν θα τον προτιμήσω γιατί δεν μου αρέσει καθόλου.
Σε όλη τη διάρκεια της συνομιλίας μας παριστάνει τον έξυπνο, έχοντας ένα ειρωνικό ύφος – ο κλασικός κομπλεξικός και ανεπαρκής επαγγελματίας!
Κοστολογεί τη δουλειά. Πολύ ακρίβυναν τα κρύσταλλα, σκέφτομαι.
Του λέω ότι θα συνεννοηθώ πρώτα με τον πελάτη πριν του πω να προχωρήσει.
Υποψιασμένη, επισκέπτομαι μία άλλη επιχείρηση που μου σύστησε συνεργάτης, όπου με εξυπηρετεί μια συμπαθέστατη, εξυπηρετική και γλυκομίλητη υπάλληλος.
Την ίδια ακριβώς παραγγελία την κοστολογεί στο 1/3 της τιμής που έδωσε ο αντιπαθητικός, γκρινιάρης και επιπλέον, αισχροκερδής!
Ξαναπερνάω από τον απαράδεκτο επαγγελματία για να πάρω πίσω το πατρόν.
Με υποδέχεται και πάλι με γκρίνια για το ελεύθερο επάγγελμα και τους κακούς πελάτες, υποθέτοντας ότι θα συμφωνήσω μαζί του και θα γκρινιάζουμε παρέα.
Διόλου περίεργο ότι “προσελκύει” μόνο τους χειρότερους – ή βγάζει τον χειρότερο εαυτό τους!
Σίγουρο είναι επίσης, ότι δεν έχει πολλούς σταθερούς πελάτες, αλλά μόνο ευκαιριακούς.
Εμένα δεν πρόκειται να με ξαναδεί στη ζωή του και φυσικά, όχι μόνο δεν θα στείλω εκεί πελάτη, αλλά θα προειδοποιήσω γνωστούς και φίλους να μείνουν μακριά!
Είμαι σίγουρη ότι κάτι τέτοιο έχει συμβεί σε όλους μας και ίσως αρκετές φορές.
Θα μπορούσα να αραδιάσω πολλά παραδείγματα με κακούς επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων, που τελικά δεν επέλεξα και δεν σύστησα σε κανέναν.
Όπως αντίστοιχα, υπάρχουν επαγγελματίες που συστήνω ξανά και ξανά, όχι μόνο για την ποιότητα της δουλειάς τους, αλλά πρώτα απ’ όλα για τη συμπεριφορά τους.
Γιατί πλέον, λόγω εμπειρίας, ξέρω από τα πρώτα λεπτά ποιον έχω απέναντί μου και αν θα αποδεχτεί ικανός και αξιόπιστος. Από τον τρόπο που λέει “Καλημέρα”!
Έχω μάλιστα παρατηρήσει ότι ο “σωστός άνθρωπος” έχει πολλές πιθανότητες να αποδειχτεί καλός επαγγελματίας.
Αντιθέτως, κάποιος που συμπεριφέρεται όπως περιγράφω παρακάτω, ακόμη και στη σπάνια περίπτωση που είναι ικανός ή ταλαντούχος, πιθανότατα να σας κάνει να στραφείτε αλλού.
Ποιες είναι οι συμπεριφορές που απογοητεύουν και διώχνουν πελάτες;
1. Ασυνέπεια
Η ασυνέπεια είναι το βασικότερο ελάττωμα των περισσότερων Ελλήνων επαγγελματιών.
Σε τέτοιο βαθμό που έχει φτάσει να θεωρείται σημαντικό προτέρημα το αυτονόητο: η συνέπεια!
Το να είμαστε συνεπείς στα ραντεβού μας, στις υποσχέσεις μας, τις ημερομηνίες παράδοσης δεν είναι προαιρετικό. Είναι απαραίτητο για να θεωρούμαστε επαγγελματίες.
Μην παρασύρεστε από το γεγονός ότι παρόλη την ασυνέπειά σας, κάποιοι εξακολουθούν και δουλεύουν μαζί σας.
Το πρώτο τεστ που περνάτε είναι αυτό το συνέπειας. Οι πρώτες εντυπώσεις είναι καθοριστικές.
Ήσασταν στην ώρα σας στο πρώτο ραντεβού, απαντήσατε έγκαιρα στα emails που λάβατε;
Τηρήσατε το χρονοδιάγραμμα που εσείς θέσατε;
Παραδώσατε όσα υποσχεθήκατε σε συγκεκριμένες ημερομηνίες;
Αν όχι, θα πρέπει οπωσδήποτε να το διορθώσετε, εφόσον θέλετε να θεωρείστε επαγγελματίας.
2. Αδιαφορία
Πολλοί είναι οι επαγγελματίες που μόλις κλείσουν τη δουλειά και πάρουν προκαταβολή εξαφανίζονται για καιρό. Θεωρούν ότι αφού πήραν τη δουλειά είναι εξασφαλισμένοι.
Ακόμη κι αν εργάζεστε για τον πελάτη, κάτι που ο ίδιος δεν το γνωρίζει, και πρόκειται να παραδώσετε έγκαιρα, καλό είναι να δίνετε σημεία ζωής.
Είμαι πάντα συνεπής στα χρονοδιαγράμματα που δίνω, αλλά πολλές φορές ο πελάτης θα πρέπει να περιμένει 15 ως 20 μέρες για να δει την πρότασή μου, έχοντας πληρώσει προκαταβολή.
Προσπαθώ να έχω πάντα μια επικοινωνία μαζί του, είτε τηλεφωνικά είτε μέσω email στο ενδιάμεσο για να τον ενημερώσω ότι δουλεύω γι’ αυτόν, να ρωτήσω κάτι, να δώσω σημεία ζωής.
Επίσης, σημαντικό είναι το ανθρώπινο ενδιαφέρον για προβλήματα του πελάτη, ακόμη κι αν δεν σας αφορούν άμεσα.
Πιθανόν να μπορείτε να βοηθήσετε με μια συμβουλή, συστήνοντας κάποιον ειδικό που θα λύσει το πρόβλημά του ή απλώς ακούγοντας τον για λίγο και δίνοντας κουράγιο.
Μη συγχέετε τον επαγγελματισμό με την ψυχρότητα και απανθρωπιά!
3. Ανοργανωσιά και ασάφεια
Πόσο ξεκάθαροι είναι οι όροι συνεργασίας σας με τον πελάτη;
Υπάρχουν επαγγελματίες που ξεκινάνε να εργάζονται, χωρίς να έχουν κάνει γραπτή συμφωνία και να εισπράξουν προκαταβολή, ελπίζοντας πώς έτσι θα πάρουν τη δουλειά.
Μετά γκρινιάζουν ότι ο πελάτης τους εκμεταλλεύτηκε.
Μεγάλο σφάλμα που δίνει λάθος μηνύματα στον υποψήφιο πελάτη!
Δεν υπήρξε ούτε ένας πελάτης που να απαίτησε να ξεκινήσω να δουλεύω πριν πληρωθώ.
Προφανώς υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, αλλά δεν απευθύνονται σε μένα.
Αυτό συμβαίνει γιατί είναι ξεκάθαρος ο τρόπος που εργάζομαι από την ιστοσελίδα μου και το πρώτο τηλεφώνημα ή email.
Απόλυτα ξεκάθαρες είναι επίσης οι υποχρεώσεις και οι όροι συνεργασίας μου, στην πολυσέλιδη προσφορά που θα στείλω στη συνέχεια σε όσους θεωρώ ότι είναι δυνητικοί πελάτες.
(Το ποσοστό επιτυχίας των προσφορών που στέλνω είναι 90%. Με λίγα λόγια, στέλνω προσφορές σε όσους έχουν ήδη αγοράσει τις υπηρεσίες μου.)
Από την άλλη, η σωστή οργάνωση βοηθά πρώτα εσάς – και σε δεύτερη φάση τον πελάτη, που αμέσως θα νιώσει σίγουρος και ασφαλής.
Ένα οργανωμένο σύστημα διαχείρισης πελατών, φύλαξης αρχείων, δημιουργίας templates κλπ. – ψηφιακά, άρα πολύ εύκολα πλέον – μας γλιτώνει άπειρο χρόνο και άγχος.
Για μερικούς από εμάς είναι εύκολο, γιατί είναι στη φύση μας να είμαστε οργανωμένοι.
Όμως θέλετε δεν θέλετε, θα πρέπει να αποκτήσετε σύστημα και οργάνωση αν θέλετε να προοδεύσετε και να εμπνεύσετε εμπιστοσύνη.
4. Γκρίνια
Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από έναν γκρινιάρη άνθρωπο.
Για φανταστείτε λοιπόν να τον πληρώνετε κιόλας!
Το χαμόγελο και η καλή διάθεση είναι από τα πιο βασικά κριτήρια για το αν θα συνεργαστώ με κάποιον επαγγελματία.
Η μόνιμη γκρίνια, που συνήθως συνοδεύεται από άρνηση ανάληψης ευθυνών – πάντα φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από τον φταίχτη – απωθεί όσο τίποτε άλλο.
Μπορεί εσείς να νομίζετε ότι γίνεστε συμπαθείς με το να γκρινιάζετε για όλα τα κακά και άδικα που σας συμβαίνουν, αλλά στην πραγματικότητα συμβαίνει το εντελώς αντίθετο.
Δεν θα επεκταθώ εδώ, έχω γράψει ολόκληρο άρθρο για τα αρνητικά της γκρίνιας.
Διαβάστε το άρθρο.
5. Αγένεια και κακοί τρόποι
Θυμάμαι γνωστό έμπορο της Θεσσαλονίκης πόσο άσχημα μιλούσε στο προσωπικό του (που σημειωτέον, εργάζεται χρόνια στην επιχείρηση του) μπροστά στους πελάτες του, με τους οποίους ήταν “ευγενέστατος” ως γλοιώδης.
Είναι ένας λόγος που δεν συνεργάζομαι με αυτή την επιχείρηση.
Μερικοί πιστεύουν ότι φτάνει να είναι προσποιητά ευγενείς απέναντι στον πελάτη για να είναι αρεστοί.
Η προσποιητή ευγένεια είναι εμφανέστατη, όπως και τα βεβιασμένα, ψεύτικα χαμόγελα.
Όμως, πολύ συχνά κρινόμαστε όχι από το πώς φερόμαστε σε αυτούς που έχουμε την ανάγκη τους και μας πληρώνουν, αλλά από τον τρόπο που φερόμαστε στους συνεργάτες μας και υπαλλήλους μας.
Το να βρίζεις και να μειώνεις συνεχώς το προσωπικό σου μπροστά στον πελάτη δεν δείχνει ότι εσύ είσαι έξυπνος και εκείνοι βλάκες, ούτε ότι εσύ τα κάνεις όλα σωστά και οι άλλοι τα κάνουν όλα λάθος.
Δείχνει ότι είσαι κομπλεξικός και τσάμπα μάγκας και επιπλέον, δεν ξέρεις να επιλέγεις συνεργάτες!
Αν μάλιστα αντιμετωπίζεις με αγένεια τους πελάτες σου, τότε είσαι για κλάματα!
6. Απληστία και εκμετάλλευση
Πόσες φορές δεν έχει τύχει να μας κλέψουν!
Θυμάμαι τεχνικό συσκευών που πήγε να μου πουλήσει μεταχειρισμένο ανταλλακτικό πλυντηρίου για καινούργιο. Μαντέψτε αν του ξανατηλεφώνησα ή αν τον σύστησα σε άλλους!
Όσο κακό είναι να αμειβόμαστε χαμηλότερα απ’ όσο αξίζουμε, άλλο τόσο είναι να αισχροκερδούμε.
Υπάρχουν επαγγελματίες που ενώ δεν κάνουν καλή δουλειά και άρα προκύπτουν προβλήματα με δική τους υπαιτιότητα, ζητάνε επιπλέον χρήματα για να διορθώσουν τη ζημιά.
Ή βγάζουν συνεχώς νέα έξοδα.
Το άκρον άωτον της απληστίας και εκμετάλλευσης το συναντούμε, δυστυχώς, σε επαγγελματίες που υποτίθεται ασκούν λειτούργημα, όπως οι γιατροί!
Η απληστία δεν κρύβεται, όπως δεν κρύβεται η ανοησία.
Οι απατεώνες νομίζουν πολλές φορές ότι είναι εξυπνότεροι από όλους. Έλα όμως που δεν είναι!
Ίσα-ίσα, ένας λόγος που κάποιος καταφεύγει σε απατεωνιές, είναι επειδή του λείπουν οι ικανότητες και – φυσικά – το ήθος.
7. Αλαζονεία
Κάποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η αλαζονική συμπεριφορά τους κάνει να φαίνονται σπουδαίοι.
Στην πραγματικότητα, εκνευρίζει τους πάντες.
Την αλαζονεία τη συναντούμε συχνότερα σε κομπλεξικούς υπαλλήλους, που με τη συμπεριφορά τους βλάπτουν την επιχείρηση για την οποία εργάζονται.
Έχει τύχει να εκνευριστεί πελάτισσα και να νιώσει θιγμένη για το γούστο της, από αλαζονικό υπάλληλο καταστήματος με πλακάκια. Τελικά, δεν αγόρασε τίποτα από τη συγκεκριμένη εταιρεία.
Όμως δεν είναι λίγοι και οι επαγγελματίες που έχουν αλαζονική συμπεριφορά, προσπαθώντας να καλύψουν την ανεπάρκειά τους και να νιώσουν ανώτεροι των πελατών τους.
Συνήθως είναι χαρακτηριστικό των πιο άπειρων επαγγελματιών, που δε νιώθουν σίγουροι για τις ικανότητές τους.
Το κακό με τους αλαζόνες είναι ότι οι περισσότεροι τους την έχουν στημένη!
Με την πρώτη αστοχία ή λάθος θα δεχτούν πολύ πιο έντονη κριτική από κάποιον σεμνό και μετρημένο επαγγελματία.
Η κακή συμπεριφορά διώχνει πελάτες
Συχνά ακούγεται ο αντίλογος: “Ναι, είναι ασυνεπής, ανοργάνωτος, αφερέγγυος αλλά κοίτα πόση δουλειά έχει!”
Πράγματι, αρκετοί εξακολουθούν να φέρονται αντιεπαγγελματικά από άγνοια, τεμπελιά ή ανοησία, πιστεύοντας ότι θα κρατήσουν την πελατεία τους.
Δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτό συμβαίνει μέχρι ο πελάτης να συναντήσει έναν σωστότερο επαγγελματία!
Θυμάμαι πελάτισσά μου που για χρόνια είχε έναν ελαιοχρωματιστή γκρινιάρη, βρώμικο και τσαπατσούλη. Πίστευε ότι όλοι είναι έτσι, γι’ αυτό έσφιγγε τα δόντια και τον ανεχόταν.
Μέχρι να της συστήσω αυτόν που συνεργαζόμουν και ήταν το ακριβώς αντίθετο: συνεπής, ευγενικός και συμπαθέστατος, πεντακάθαρος και πολύ καλός τεχνίτης.
Μαντέψτε σε ποιον αναθέτει τώρα δουλειές και ποιον συστήνει σε φίλους και γνωστούς.
Η αλήθεια είναι ότι οι πελάτες μας είναι ο καθρέφτης μας, κατ’ αντιστοιχία με τη ρήση “πες μου ποιος είναι ο φίλος σου, να σου πω ποιος είσαι”.
Κανένας κακός επαγγελματίας δεν έχει πιστούς, ποιοτικούς πελάτες εφ’ όρου ζωής!
Ο πελάτης (πρέπει να) είναι ο καλύτερος συνεργάτης μας κι έτσι θα πρέπει να του φερόμαστε.
Αν λοιπόν γκρινιάζετε για τους κακούς, στραβούς κι ανάποδους πελάτες σας, ενώ δεν βρίσκεστε στο ξεκίνημα της καριέρας σας, κοιτάξτε στον καθρέφτη.
Ίσως χρειάζεται να διορθώσετε τη συμπεριφορά σας για ν’ αρχίσουν να σας εμπιστεύονται ποιοτικοί πελάτες – αλλά πάνω απ’ όλα, σωστοί άνθρωποι!
Μάνια Μαυρίδου – Αρχιτέκτων & Business Coach για Creatives
Μάρτιος 2024
υ.γ.
Αν χρειάζεστε πιο στοχευμένες συμβουλές και βοήθεια ώστε να εξελιχθείτε επαγγελματικά, δείτε τι μπορούν να σας προσφέρουν η Συμβουλευτική Καριέρας και το Business Coaching.
Θέλετε να διαβάζετε κι άλλα άρθρα όπως αυτό;
Εγγραφείτε στο μηνιαίο newsletter του Successful blog.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αντιγραφή και οποιαδήποτε χρήση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά του περιεχομένου της ιστοσελίδας (ακόμα και με αναφορά της πηγής με ενεργό σύνδεσμο) χωρίς έγγραφη άδεια.
Νόμος πνευματικής ιδιοκτησίας 2121/1993.
